Resulullah’ın son sözü

Resulullah (sa)’ın son sözü: “Namaz! Namaz! Sağ ellerinizin sahip olduğu (köleler) hakkında Allah’tan korkun!” olmuştu. 

Ravi : Hz. Ali İbnu Ebi Talib

Kaynak :Ebu Davud, Edeb 133, (5156), İbnu Mace, Vesaya 1, (2698)

[divider]

Açıklama :

1- Burda Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın en son tavsiyesini görmekteyiz. En son tavsiye bir bakıma, bir dinin peygamberi olarak onun nazarında en mühim şeyin ne olduğunu ifade eder. Bu namazdır. Nitekim başka hadislerde namaz dinin direği olarak ifade edilmiş, namazı gereğince kılanın dini ayakta tutacağı, kılmayanın da dini yıkmış olacağı belirtilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de de namazın insanı her çeşit kötülüklerden koruyacağı ifade edilmiştir (Ankebut 45).

Resulullah’ın namazdan sonra dikkat çektiği şey insan hukukuna mütealliktir: Kölelere karşı Allah’tan korkmak. Yani kölenin haklarına riayet etmek. Yapamayacağı iş vermemek, gündüz çalıştı ise gece çalıştırmamak, ma’ruf üzere yedirip içirmek, dövmemek, hakaret etmemek… gibi köle hakkında beyan edilen esaslara[46] riayet. Türbüştî, “köle haklarının namazla birlikte zikri ile Resulullah bu hakların da namaz gibi mutlaka uyulması gereken bir vecibe olduğunu beyan etmeyi kastetmiştir” der. Bazı alimler kişinin malik olduğu hayvanların da buraya dahil olduğunu söylemiştir. Nitekim -daha önce kaydettiğimiz üzere- hadislerde hayvan hakları da medar-ı bahs edilmiştir

Köle haklarıyla ilgili olarak bu dikkat çekmenin gerisinde hür insanın hukuku mevcuttur. Yani, bir kısım haklardan mahrum ölenlerin hakkı ehemmiyet arzederse, hür insanların hakları daha çok ehemmiyet arzeder: Malı, canı, ırzı haramdır. Bu haramlar hususunda Allah’tan korkmak gerekir.

Bazı alimler, “sağ elin sahip olduğu” tabiriyle -belirtildiği üzere- kölelere ihsanı (iyi muameleyi) anlarken, diğer bazıları da “sağ ellerin sahip olduğu emvalin zekat hakkını” anlamıştır.

2- Resulullah “Namaz! Namaz!” buyurmuştur, ifadeyi mutlak bırakmıştır. Bu ifade veciz olmakla birlikte manası geniştir, ölüm anında olan lisan-ı nübüvvete yaraşan bir özlülüğe sahiptir. Şu manaları takdir edebiliriz:

* Namazları, hakkını vererek kılın: Farzları, vecibeleri, sünnetleri, ta’dil-i erkanı üzere kılın.

* Namazlarınızı vakti vaktinde devamlı kılın.

* Namazın yeni nesillere öğretilmesini ihmal etmeyin.

* Namazları cemaatle kılın! vs.

3- Resulullah’ın son söyledikleri hususunda başka teferruat da var, Yeri geldikçe bahsedilecektir