Fitneye Alternatif Bakış: İbn Ömer

Din hürriyeti herhangi bir dine inanan kişi veya zümrelerin o dinin emirlerini hiçbir engelle karşılaşmadan yerine getirebilme halidir. İnsan hürriyetleri içinde en önemlisi din hürriyetidir. Bu önem onun dayandığı kaynaktan gelmektedir.1 Fitne de inanan bir kişinin inancını yaşama özgürlüğüne veya inanç hürriyetine engel olunmasıdır. Eger bir ferdin dinini yaşamasına engel yoksa fitnede yok demektir bu konuya ilişkin olarak Ibn ömer’in tavrı ve fitneye yüklediği anlam dikkat çekicidir:

“İbn Ömer’ e İbnu ‘z-Zübeyr fitnesi konusunda iki adam gelir ve şöyle derler:

-Gördüğün gibi bir kısım insanlar ayrılığa düştüler. Sen ki Ömer’in oğlu ve Rasulullah’ın arkadaşısın. Dışarıya çıkmana (olaya müdahale etmene) engel olan nedir?

İbn Ömer: Bana engel olan şey Allah’ ın kardeşimin kanını haram kılmasıdır.

Dediler: Allah, “onlarla fitne kalmayıncaya kadar savaşın” buyurmadı mı?

İbn Ömer: Bizler fitne kalmayıncaya kadar savaştık ve din Allah’ ın oldu. Siz ise fitne olması için ve din de Allah’tan başkasına ait olması için savaşmak istiyorsunuz.’

Diğer bir rivayette ise İbn Ömer’ in tavrı yine aynıdır:

Bir adam İbn Ömer’ e geldi ve şöyle dedi:

-Ey Ebu Abdurrahman, neden bir sene hacca ve bir sene de umreye gidiyorsun? Bununla birlikte cihadı terk ediyorsun. Halbuki Allah’ın cihada ne kadar teşvik ettiğini de biliyorsun!

İbn Ömer: Ey benim yeğenim, İslam beş esas üzerine kurulmuştur: Allah ve Rasul’üne iman, beş vakit namaz, Ramazan orucu, zekat vermek ve hacca gitmek.

Adam şöyle dedi: Ey Ebu Abdurrahman, Allah’ın kitabında zikrettiği şu ayetleri diniemiyor musun? “Eğer inananlardan iki gurup savaşırlarsa aralarını bulun. Biri diğerine saldırırsa, o saldıranlarla Allah’ın emrine dönünceye kadar savaşın” ve “Onlarla fıtne kalmayıncaya kadar savaşın.” ·

İbn Ömer: Biz bunları Rasulullah zamanında ve Müslümanlar az iken ve bir adam dininden dolayı fitneye uğrarken yaptık. Adama ya öldürür veya işkence ederlerdi. Bu durum Müslümanlık çoğalıncaya ve fitne kalmayınca ya kadar devam etti… “2 Görüldüğü üzere İbn Ömer fitne kavramını asli anlamına uygun olarak anlamış ve kelimeye tam karşılığını vermiştir.

[divider]

Kaynak:

1-öner, Necati, İnsanHürriyeti, (Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1990), s. 80.

2-İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l- Azim, (Danı Kahraman, İstanbul 1992), I, 229-230

3-Yrd. Doç. Dr. Mesut ”ERDAL  Kur’ an’ da Fitne Kavramı Üzerine Düşünceler” İsimli Makalesinden Alıntıdır