Yusuf Peygamber Kıssası Üzerinden Çocuklar Arası Sevgide Adalet
Hz. Yusuf kıssasının en önemli ve çocuk eğitiminde göz önünde bulundurulması gereken taraflarından birisi de babaların çocuklar arasındaki sevgiyi eşitçe hissettirmeleridir. Şayet bu sevgi eşit hissettirilmezse aile içi kavgalar ve hasetlikler tezahür edebilir. Çocuklar birbirlerine düşerler. Hz. Yakub, oğlu Yusuf’u diğer çocuklarından daha çok sevmiş ve bu sevgi farkını diğer çocuklarına fiili biçimde göstermiştir. Babalarının sevgilerini elde etmek isteyen kardeşler Hz. Yusuf’a tuzak kurmuşlardır. Bu kıssadan mülhem aile reislerinin ve anaların, velayet konumunda olan büyüklerin sevgi derecelerini çocuklara fark ettirmemeleri önemli bir davranıştır. Hiç kimse sevgide kendisine bir ortağın çıkmasını veya kendisinin tamamen dışlanmasını istemez. Yusuf’un kardeşleri, esasında onun yerini almak istiyorlardı.[1] Yusuf’un sağlığında bunu mümkün görmediklerinden onu ortadan kaldırmayı düşündüler. Bu emellerine ulaşabilmek için de türlü entrikalar tasarladılar ve sonunda kır gezisi plânlayıp kardeşlerini kuyuya attılar ve akşam olup evlerine dönünce de babalarına “Yusuf’u kurt yedi.” diye yalan söylediler. Çocuklar “kurt yedi” hikâyesini belki tasarlamamışlardı. Hz. Yakub’un gördüğü bir rüyanın tesirinde kalarak[2] verdiği şu tüyo onları böyle bir yalana sevk etmiştir:
“قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَن تَذْهَبُواْ بِهِ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ”
“Doğrusu, o’nu götürmeniz beni kaygılandırıyor” diye karşılık verdi (Yakub) “gözden uzak tuttuğunuz bir anda o’nu kurdun kapmasından korkuyorum!”[3] Bu olay gösteriyor ki ana-babaların kötülüğe kapı aralayacak şekilde çocuklarının akıllarına bazı fikirleri düşürmeleri doğru değildir. Hz. Yakub üzerinden verilen bu örnek tüm zamanlar için geçerlidir.
“فَلَمَّا ذَهَبُواْ بِهِ وَأَجْمَعُواْ أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَةِ الْجُبِ”
“Derken, (babalarını razı edip) Yusuf’u yanlarında götürdüler ve O’nu kuyunun derinliklerine bırakma üzerinde mutabakata vardılar.”[4] Ayeti, Hz. yusuf’un kardeşlerindeki kıskançlığın ve hasedin hangi boyutlarda olduğunu göstermektedir. Bu durumda Hz. Peygamberin şu uyarısını bütün ana-babaların iyi düşünmeleri şarttır. “Allah’a karşı takvalı olun ve çocuklarınız arasında adaletli davranın.”[5] Hz. Peygamber (s.a.v.) çocuklar arasında husumet olmaması için adalet prensibine o kadar değer vermiş ki sevgi gösterisinde adaleti gözetemeyen bir sahabisine “çocuklarınıza karşı öpücüklerinizde bile adil olunuz”[6] uyarısını yapmıştır. Eğer çocuklar bu duyguların somut göstergeleri üzerine büyüyecek olurlarsa en azından aralarında şiddetli geçimsizlikler olmaz.
[1] Bk. Yusuf 12 / 9.[2] Bagavi, Mealim’u-t Tenzil (muhtasar), s. 444.[3] Yusuf 12 / 13.[4] Yusuf 12 / 15.[5] Acluni, Keşf’ü-l Hafa, c. I, s. 43.[6] Abdürrezzak, Musannef, c. IX, s. 100.
MEHMET SÜRMELİ
